Απόψεις μου δημοσιευμένες στο διαδίκτυο

20160806
Επενδύσεις και ... ψαρέματα

Δημοσιεύτηκε στο Ηλεκτρονικό Περιοδικό του ΣΕΔ
http://www.sed.gr/upload/magazine/9/FLASH/index.html?page=80

Έχοντας αναλώσει το μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων τριών δεκαετιών ασχολούμενος αποκλειστικά με τις επενδύσεις, τόσο από την επαγγελματική πλευρά τους όσο και από την σκοπιά του ιδιώτη επενδυτή, έχω δει ότι οι επενδύσεις έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά με το ψάρεμα και τους ψαράδες.

Κυρίαρχο κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι το πιάτο του ψαρά και του επενδυτή πότε είναι γεμάτο και πότε άδειο. Συχνά και παρόμοια είναι επίσης τα ψέματα των ψαράδων για το μέγεθος της ψαριάς τους και των επενδυτών για τις καταπληκτικές αποδόσεις τους στις Αγορές.

Για να απολαύσει κάποιος καλό ψάρι υπάρχουν πολλοί τρόποι.

Πας σε μια καλή ψαροταβέρνα και το έχεις έτοιμο σερβιρισμένο στο πιάτο σου. Το αντίστοιχο είναι να δώσεις τα χρήματά σου σε κάποιον επαγγελματία διαχειριστή, ας πούμε κάποιο Αμοιβαίο Κεφάλαιο, που έχει τεκμαρτά και διαχρονικά καλές αποδόσεις. Εάν δεν ικανοποιηθείς από το αποτέλεσμα δεν έχεις παρά να αλλάξεις ψαροταβέρνα ή διαχειριστή την επόμενη φορά. Αυτή είναι και η λιγότερη χρονοβόρα λύση.

Το επόμενο στάδιο, εάν θέλεις να αφιερώσεις περισσότερο χρόνο επιδιώκοντας ένα καλύτερο αποτέλεσμα, είναι να βρεις έναν καλό ψαρά και να μάθεις ό ίδιος να διαλέγεις φρέσκα ψάρια και να τα μαγειρεύεις στο σπίτι σου. Φυσικά αυτό απαιτεί αρκετές γνώσεις, που τις παρέχει πλέον με ευκολία το διαδίκτυο και πολλές δοκιμές μέχρι το αποτέλεσμα να είναι ικανοποιητικό. Στους επενδυτές αυτό αντιστοιχεί στο να πάρεις ένα καλό πρόγραμμα, και υπάρχουν πλέον πολλά στην Αγορά, και να μάθεις να χρησιμοποιείς κάποιους από τους Δείκτες που είναι ενσωματωμένοι και ευρέως γνωστοί, όπως ο MACD, RSI κλπ. Για να έχει κάποιος καλά αποτελέσματα στις  επενδύσεις χρειάζεται αρκετή εκπαίδευση και εμπειρία, που κοστίζουν πολύ σε χρόνο και χρήμα. Γιατί δεν έχουμε εδώ μία γάτα να τις δώσουμε το κακομαγειρεμένο ψάρι, τα λεφτά πάνε κατευθείαν στον … κουβά.

Η απόλαυση ολοκληρώνεται εάν επιλέξεις να μάθεις να ψαρεύεις μόνο σου. Αυτό απαιτεί μία αρμονική επιλογή εργαλείων, πετονιά, καλάμι, παραγάδι, δίχτυ, πυροφάνι σε συνδυασμό με τον ψαρότοπο που θα ψαρεύεις και είναι αυτό που θα γεμίζει ή όχι το πιάτο σου. Όσο και να θέλεις και να κοπιάζεις δεν θα πιάσεις γλώσσες στα βράχια και πετρόψαρα στις αμμουδιές. Για αυτό χρειάζεται να μάθεις πολλά πράγματα πρώτα. 

Το ίδιο είναι ακριβώς και με τους επενδυτές. Σε εμάς τα εργαλεία είναι οι διάφοροι Δείκτες και συνδυασμοί αυτών, οι οικονομικές ειδήσεις, η ψυχολογία της Αγοράς και των επενδυτών που διαμορφώνουν τις τιμές στα διάφορα ταμπλό. Η σημαντικότερη αιτία που έχω διαπιστώσει διαχρονικά που οδηγεί σε αποτυχίες είναι η έλλειψη του επενδυτικού μας γνώθι σαυτόν και ο εναρμονισμός του με τις κατάλληλες Αγορές, ώστε να ταιριάζουν με το επενδυτικό μας προφίλ. Εν συντομία αυτά που μας χαρακτηρίζουν σαν επενδυτές είναι τα διαθέσιμα κεφάλαια μας, το επίπεδο της προσδοκία μας για κερδοφορία, το μέγεθος της ανοχής μας σε ζημιογόνες κινήσεις, το γνωστικό μας επίπεδο και ο χρόνος που μπορούμε να διαθέσουμε. Όσο και να προσπαθήσει κάποιος δεν πρόκειται να έχει καλά αποτελέσματα εάν επιλέξει μία Αγορά που δεν την καταλαβαίνει.

Είναι πολλά άλλα τα κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ επενδυτών και ψαράδων αλλά το σημαντικότερο από αυτά είναι η αναγκαία υπομονή. Γιατί πρόκειται για μαραθώνιους αγώνες και όχι για κούρσες των 100 μέτρων.

Καλά κέρδη και…ψαριές!


20151014
Επενδυτές και Ζητιάνοι

Ένα σχόλιό μου στην Fan Page μου στο Facebook http://on.fb.me/1X4RKeF

Έχω ξαφνιάσει πολλούς επενδυτές όταν αναφέρομαι ότι κερδισμένοι είναι όσοι μπορούν να συμπεριφέρονται σαν ζητιάνοι στην Αγορά. Οι Αγορές κινούνται από την συνισταμένη δύναμη αγοραστών και πωλητών και όχι από τους ευλαβείς πόθους καθενός από εμάς.

Είναι όπως όταν οι πιστοί βγαίνουν από μία εκκλησία, που αυτοί αποφασίζουν εάν και πότε θα δώσουν τον οβολό τους και πόσο μεγάλος θα είναι σε ένα ζητιάνο.

Οι επιλογές των ζητιάνων-επενδυτών είναι αρκετές και πρέπει να γίνονται συνειδητά. Κυρίαρχη επιλογή είναι σε πιά εκκλησία θα πάνε να ζητιανέψουν, για εμάς είναι να επιλέξουμε την Αγορά που θα δραστηριοποιηθούμε.

Επόμενη επιλογή είναι το πότε θα ζητιανέψουν, θα περιμένουν το πανηγύρι του Αγίου, θα περιμένουν μία ηλιόλουστη ή μία βροχερή ημέρα; Εμείς πότε θα εντείνουμε τις προσπάθειές μας αυξομειώνοντας την έκθεση κεφαλαίων σε ρίσκο, όταν δένουν τα σκυλιά με τα λουκάνικα και είναι μία Monkey Darts Period, που και μία μαϊμού πετώντας βελάκια μπορεί να κερδίζει ή όταν οι τζίροι και οι διακυμάνσεις είναι ψόφιοι;

Τέλος είναι ο τρόπος και η μέθοδος που χρησιμοποιούν για να πείσουν τους πιστούς. Το να λένε τη μία ημέρα ότι έχουν άρρωστο παιδί, την άλλη για το νοσοκομείο που θα μπουν και την επομένη να κάνουν ότι κουτσαίνουν δεν πείθουν κανένα και δεν έχουν καλά έσοδα.

Έτσι και οι επενδυτές που γυρίζουν αενάως σαν τις μέλισσες από ανθό σε ανθό προσπαθώντας να μεγιστοποιήσουν τις αποδόσεις χάνουν και τα αυγά και τα πασχάλια. Αντίστροφα αυτοί που βρουν κάτι που τους ταιριάζει και μαθαίνουν να το χρησιμοποιούν στις λαμπρές και τις χαλεπές περιόδους είναι αυτοί που διατηρούνται επικερδώς στις Αγορές.

Στο επόμενο Webinar, όποτε αυτό γίνει, μπορώ να αναφερθώ σε πολλές case studies που θα πείσουν καθένα σας να αφήσει τα «θέλω να πάρω από την Αγορά» και να σκέπτεται «τι είναι αυτό που η Αγορά μπορεί να δώσει».

20150416
Μύθοι και αλήθειες

Ένα σχόλιό μου σε άρθρο του φίλτατου Βασίλη Παζόπουλου στο capital.gr http://bit.ly/1D4L43m

Καθένας αποφασίζει τον τρόπο που επενδύει και αυτό που έχει σημασία είναι το αποτέλεσμα. Αλλά η παγκόσμια τάση είναι οι συναλλαγές να γίνονται με αντικειμενικά συστήματα και όχι με υποκειμενικές αξιολογήσεις. Για παράδειγμα χθες στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης έγιναν 1.07.230 πράξεις με προγραμματισμένα συστήματα και μόνο 76.562 πράξεις χωρίς δηλωμένα συστήματα.
http://prntscr.com/6ugmt3
http://www.nyxdata.com/Data-Products/Product-Summaries

Εδώ και δεκαετίες έχει αποδειχθεί με το turtle trading system και το canslim, για να αναφερθώ στα δύο πιο γνωστά συστήματα, ότι μπορεί ένας αδαής να εκπαιδευτεί και να θησαυρίσει.

Στις δεκαετίες που έχω στις Αγορές δεν γνώρισα κάποιον που εγκατέλειψε την Τεχνική Ανάλυση για να ασχοληθεί με Θεμελιώδη Ανάλυση αλλά από Θεμελιώδη σε Τεχνική Ανάλυση έχω γνωρίσει αμέτρητους που έκαναν την αλλαγή.

Για αυτό και συνήθως οι κατήγοροι της Τεχνικής Ανάλυσης είναι άτομα που είτε δεν είχαν τις γνώσεις για να ασχοληθούν με αυτή είτε δεν αφιέρωσαν χρόνο και χρήμα για να την μάθουν.
Μου κάνει εντύπωση πόσο συχνά ακούω συσχετισμούς με τον Buffet από χαρτοφυλάκια που είναι εκατοντάδες χιλιοστών του μεγέθους του και που πιθανώς αγνοούν ότι τα τελευταία χρόνια που έχασε το στοίχημα της Τεχνολογίας οι ετήσιες αποδόσεις του είναι της τάξεως του 10% με 20%.
http://prntscr.com/6ugvmz

Ο πλούτος του Buffet δημιουργήθηκε επειδή προσέλκυσε μεγάλα κεφάλαια τα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του. Μετοχές δε όπως της AAPL που φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα έχουν υπερ αποδώσει κατά πολύ από την BRK.A 
http://prntscr.com/6uh6s4
γιατί οι καιροί άλλαξαν και τα hedge funds λειτουργούν πιά με HFT και ULLT συναλλαγές.

20141106
Απληστία

Πολλοί επικαλούνται την απληστία σαν το κύριο λόγο που δεν πουλάνε σε υψηλές τιμές αλλά αφήνουν κερδισμένες θέσεις να πωληθούν με ζημιά. 

Αλλά δεν είναι μόνο η απληστία που σε μικρό ή μεγάλο βαθμό έχουν οι περισσότεροι επενδυτές και είναι φυσιολογική. Είναι και η έλλειψη χρήσεως κατάλληλων εργαλείων όπως στην απλούστερη μορφή του είναι ένα stop loss ή στη σύνθετη μορφή του ένα trailing stop. 

Είναι σαν να λένε ότι φταίει η φυσιολογική αναζήτηση ηδονής όταν κάποιος πάει στη Δυτική Αφρική και συνουσιαστεί χωρίς προφύλαξη κολλώντας Ebola.


20140712
Τα λάθη κοστίζουν

Όταν το 2003, έχοντας 15 χρόνια εμπειρίας στο ΧΑΑ, θεώρησα ότι ήμουν παντογνώστης και αποφάσισα για λόγους αυτοπραγμάτωσης να παίξω με το παράγωγο του S&P 500 το ES, που είναι η formula one όλων των προϊόντων στις Χρηματαγορές, πέρασα δύσκολα χρόνια μέχρι το 2006. Κατάφερα να μηδενίσω δύο χρηματιστηριακούς λογαριασμούς αλλά μετά στρώθηκα στη δουλειά και συστηματοποίησα ότι έκανα, γιατί πίστεψα και πιστεύω ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος επιτυχίας.

Ένας από τους μηχανισμούς που ξεκίνησα ήταν η ανάλυση των λαθών που έκανα και η κατηγοριοποίηση τους μαζί με το αντίστοιχη χρηματική ζημιά που την συνάθροιζα σε κάθε επανάληψη της. Έτσι ασωφρόμαιδ την παρακάτω λίστα, που περιέχει όλα τα λάθη που έκανα μέχρι το 2010 και που το καθένα μου κόστισε ένα μη ευκαταφρόνητο ποσό, που δεν είναι σωστό να αναφέρω αλλά είναι μεγάλο.

Η λέξη «διαμόρφωσα» είναι σκόπιμα γραμμένη να διαβάζεται από δεξιά προς τα αριστερά για να γνωρίζω ποιοι διαβάζουν επιμελώς τις αναρτήσεις μου.

Από το 2010 φυσικά και κάνω λάθη, που τα προσθέτω στη λίστα, αλλά πλέον είναι μικρά τα ποσά σε σχέση με τα αρχικά. Πιστεύω ότι εάν κάθε επενδύτης φτιάξει τη δική του λίστα τότε η επιτυχία του στις Αγορές θα έρθει νωρίτερα.

1.Always trust the system you are trading with. 
2.Always discipline to the trading system.
3.Never trade contrary to the system.
4.Always trade what you see, not what you think.
5.Never trade on hunches.
6.Always have a protective stop.
7.Never move stops against you.
8.Never add to a losing position.
9.Never be in a hurry to take a profit.
10.Never trade to pass the time.
11.Flat is a position in the market.
12.Never trade when occupied with other thoughts.
13.Never drink when trading..
14.Always be patient.
15.Always be prepared for the unexpected.
16.Always correct mistakes immediately.
17.Always look at the market, not the money.
18.Always treat each trade individually.
19.When depending on hope, get out.
20.When FUD (fear, uncertainty, doubt) rules, get out.
21.Always trade with no emotions, particularly with no greed or fear. 
22.Trading is not a sprint race, it is a marathon run.


20140710
Αυτοματοποιημένες αγοραπωλησίες μετοχών

Έχοντας αναλώσει αμέτρητες ώρες τα τελευταία έντεκα χρόνια δημιουργώντας αυτόματα συστήματα, νομίζω ότι το άρθρο σου καλύπτει άριστα όλα τα θετικά σημεία των αυτοματοποιημένων συναλλαγών. Για τρία χρόνια μέχρι το 2010 περίπου 25 άτομα σε ένα δωμάτιο κάναμε καθημερινά trading σε παράγωγα Δεικτών Αμερικής με ένα σύστημα μου που έτρεχε αλγόριθμούς με κύκλο αποφάσεων για παραγωγή σημάτων αγοράς/πωλησης τα 5 δευτερόλεπτα. Το 1 δευτερόλεπτο ήταν πολύ λίγο για εκτέλεση εντολών με ανθρώπινο χέρι. Έκτοτε το πρόγραμμα τρέχουν άλλοι με κύκλο τα 100 χιλιοστά του δευτερολέπτου και αυτόματη εισαγωγή εντολών.

Για μεγάλο διάστημα δούλεψα πειραματικά στο δικό μου λογαριασμό την εκτέλεση πράξεων με αυτόματο τρόπο, μια και όλοι οι Δείκτες μου προσδιορίζουν μέσα από τον κώδικα ξεκάθαρη τιμή για τις limit orders και χρόνο για τις υπόλοιπες. Είχα αρκετές αρνητικές εμπειρίες με την μεγαλύτερη το CME μία ημέρα να μην επιβεβαιώνει τις πράξεις άμεσα και να επαναλαμβάνονται συνεχώς οι εντολές μου μέχρι που το όριο του λογαριασμού τις σταμάτησε. Έτσι αντί 1 συμβόλαιο βρέθηκα με 25 συμβόλαια και είχα κλείσει μόνο το ένα... εκεί να με έβλεπες.

Μη σας φανεί παράξενο, συμβαίνει και στα καλύτερα σπίτια και μία φορά αρκεί για να σε καταστρέψει οικονομικά. Κάποτε πάλι το CME για 10 λεπτά διπλασίαζε όποιες εντολές έπαιρνε, όταν δε το αντιλήφθηκαν ακύρωσαν τις διπλές. Αλλά επειδή οι επενδυτές όπως εγώ είτε αυτόματα είτε χειρονακτικά είχαμε ενημερωθεί για τον διπλασιασμό των εντολών μας, κάναμε την αντίστροφή κίνηση για την διπλή και με την ακύρωση μείναμε να έχουμε αντίθετη θέση από αυτή που θέλαμε. Να πω και αυτό, ότι στο CME γίνονται τα λιγότερα λάθη !

Έβαλα οριστικό τέλος στις αυτόματες πράξεις και παραμένω μόνο στα αυτόματα σήματα εντολών με χειρονακτικές πράξεις μετά το ατύχημα των $460 εκ. που είχε το καλοκαίρι του 2012 η Knight Capital, http://en.wikipedia.org/wiki/Knight_Capital_Group η εταιρεία που μέχρι τότε έκανε το 17% του τζίρου των Αμερικάνικων Χρηματιστηρίων και χρεοκόπησε από αυτό το γεγονός.

Για αυτό άλλο η θεωρία και άλλο η πράξη, οπότε καλή τύχη, γιατί είναι απαραίτητο στοιχείο για να μην συμβεί κάτι τέτοιο σε οποιονδήποτε από εμάς.


20140706
Τεχνική Ανάλυση και Μετεωρολογία

Η πλησιέστερη επιστήμη στη Τεχνική Ανάλυση είναι η μετεωρολογία. Ρώτα ένα μετεωρολόγο τι καιρό θα κάνει στην Ελλάδα το δεκαπενταύγουστο και θα σου πει. Αλλά εάν ενδιαφερθείς να ρωτήσεις και τι πιθανότητες δίνει για επιτυχία στη πρόβλεψη του και θα σου πει 5%, ας πούμε. Ρώτα τον ίδιο για το τι καιρό θα κάνει στη πλατεία Συντάγματος σε 6 ώρες, πάλι θα σου πει αλλά τώρα θα προσθέσει ότι η πιθανότητα επιτυχίας της πρόβλεψης του είναι 95%, ας πούμε.

Αυτό το αυτονόητο ήρθε η τεχνολογία να δώσει ευκαιρίες υλοποίησης στα Χρηματιστήρια ώστε σήμερα οι ενδοημερήσιες και οι υψηλής συχνότητας συναλλαγές να κυριαρχούν σε αγορές που έχουν χαμηλά κόστη συναλλαγών, αλλά που πλέον γίνονται και στο ΧΑΑ από ξένους θεσμικούς. Δείτε τις πράξεις που έγιναν τις 1-2 τελευταίες εβδομάδες στην ΕΤΕ και ΑΛΦΑ και θα διαπιστώσετε τι λέω.

Εκ των πραγμάτων οι Τεχνικές Αναλύσεις βασίζονται σε προϊστορία, στο χθες , στο πριν μία ώρα κ.ο.κ και αναλύονται μία στιγμή, στο τώρα, με βλέψη το μέλλον. Σκεφτείτε για λίγο το παρελθόν να είναι πριν από ένα λεπτό, πριν από ένα δευτερόλεπτο και το μέλλον το επόμενο λεπτό, το επόμενο δευτερόλεπτο. Δεν νομίζετε ότι οι Αναλύσεις τότε έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα επιτυχίας;

Αυτή πιστεύω ότι είναι η επικρατούσα πρακτική στους μεγάλους και για να καταφέρνουμε να τους παίρνουμε τα χρήματα από το παντελόνι τους, πρέπει να τρέχουμε πιο γρήγορα από αυτούς. Γιατί αλλιώς ...θα μας πιάσουν !!!


20140702
Τα Χρηματιστήρια θέλουν Τεχνική ή Τύχη; 

Όλα τα παιχνίδια απαιτούν Τεχνική ή Τύχη ή και τα δύο.

Υπάρχουν αμιγώς Τεχνικά παιχνίδια, όπως το Σκάκι που δεν επηρεάζεται από την Τύχη, αμιγώς Τυχερά παιχνίδια όπως τα Λαχεία και παιχνίδια όπως το Τάβλι που θέλει και τα δύο.

Οι Αγορές είναι σαν το Τάβλι που θέλει και τα δύο. Στην αρχή η Τύχη παίζει κυρίαρχο ρόλο και η Τεχνική λιγότερο. Η τύχη είναι αυτή που δεν είναι στο χέρι μας να την αλλάξουμε. Μπορούμε όμως να αφιερώσουμε χρόνο να βελτιώνουμε συνεχώς τις Τεχνικές μας ικανότητες ώστε να μειώνουμε την επίπτωση της Τύχης στα αποτελέσματά μας.

Βάλτε έναν έμπειρο ταβλαδόρο να παίξει με ένα αρχάριο και δώστε στον αρχάριο το δικαίωμα να αλλάζει μέχρι πέντε φορές κάθε ζαριά εάν δεν του αρέσει κάποια. Ποιος νομίζετε ότι θα κερδίσει ?

Έτσι είναι και οι Αγορές !

Δεν υπάρχουν σχόλια: